Johannis de Rijke (1842-1913), waterbouwkundige

Eigenlijk hoort Johannis de Rijke niet in deze rubriek. Hij heeft geen jaren, maar slechts enkele maanden in Goes gewoond.

Voor de liefhebbers van waterstaatsgeschiedenis zou een mooie route over Noord- en Zuid-Beveland zijn te maken met Johannis de Rijke als kapstok.

Deze waterstaatsingenieur werd geboren in Colijnsplaat in 1842 als zoon van een aannemer van dijkwerken, een ‘dijkbaas’. De Rijke staat als standbeeld op de haven in dit dorp, een kopie van een beeld dat in Japan voor hem is opgericht.

Portretfoto van Johannes de Rijke
Portret van Johannis de Rijke

Johannis de Rijke verbleef dertig jaar in dit land en kanaliseerde daar rivieren en legde er grote havens aan. In Colijnsplaat is verder nog een borstbeeld van hem te vinden.

Zuid-Beveland

Het Bevelandse spoor leidt van Colijnsplaat naar Borssele, waar oom Jacob, een broer van zijn vader Pieter de Rijke, bij de polder Borssele ging werken. In dit dorp was iets vreemds aan de gang in de jaren 1845 toen de aardappelziekte heerste. Een grote groep afgescheidenen scheepte zich in om naar Amerika te emigreren, waardoor opeens werkgelegenheid ontstond in het dorp. Zo kwam in 1847 Johannis de Rijke met zijn familie in Borssele terecht. In 1852 verhuisde het gezin naar Hoedekenskerke, waar een boerderij midden in het dorp werd gekocht. Naast dijkbaas ging de vader van Johannis enkele jaren als boer aan de slag, maar dat werd geen succes. De lagere schooltijd van Johannis was wel een succes; hij moet zijn opgevallen met zijn goede kop verstand, wat ook bleek als hij zijn vader hielp met het organiseren van dijkwerk.


Ingenieur Jacobus Lebret, eerst wonend in Middelburg en in 1859 aan de Voorstad in Goes, nam de veelbelovende knaap onder zijn hoede. Toen het boerderij-avontuur van zijn vader was mislukt, woonde het gezin De Rijke korte tijd in Goes, van maart tot juli 1863, in het pandje Papegaaistraat 2.

Het standbeeld van Johannis de Rijke te Nagoya in Japan, in 1987 opgericht
Het standbeeld van Johannis de Rijke te Nagoya in Japan, in 1987 opgericht. Bron: Wikipedia

Het pandje Papegaaistraat 2 was hier al opgeslokt door Hotel Centraal. Tussen dit pand aan de Grote Markt en het pand ertegenover, waar nog net 'Kruit' te lezen is, bevindt zich de Papegaaistraat. Hotel Centraal werd gesloopt om plaats te maken voor een bank. Tegenwoordig zit er een modewinkel.

Enkele jaren later vertrok Johannis de Rijke naar het land van de rijzende zon.

 

November 2017

Foto met aanblik van de Grote Markt
Huis van J. de Rijke